คำศัพท์ภาษาไทย ขึ้นต้นด้วย ซ

ซ
พยัญชนะตัวที่ ๑๑ นับเป็นพวกอักษรตํ่า ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กดในคำที่มาจากภาษาต่างประเทศ เช่น กอซ.

ซก, ซ่ก
ก. เปียกชุ่มจนถึงหยด เช่น เหงื่อซก.

ซก, ซ่ก
ก. เปียกชุ่มจนถึงหยด เช่น เหงื่อซก.

ซงดำ
น. โซ่ง, ซ่ง หรือ ไทยดํา ก็เรียก. (ดู โซ่ง).

ซ่ง
น. โซ่ง, ซงดำ หรือ ไทยดำ ก็เรียก. (ดู โซ่ง).

ซ่งฮื้อ
น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Aristichthys nobilis ในวงศ์ Cyprinidae ปากเล็กอยู่ปลายสุดของหัว ไม่มีหนวด ลําตัวสีเงิน ยาวป้อม แบนข้างเล็กน้อยท้องกลม ที่สําคัญคือ มีหัวโตและกว้าง เกล็ดเล็กเรียบ หากินอยู่ตามพื้นท้องนํ้า มีถิ่นเดิมอยู่ในประเทศจีนนําเข้ามาเลี้ยงเป็นอาหาร.

ซง้า
[ซะ–] น. ปีมะเมีย. (ไทยเหนือ).

ซด
ก. อาการที่กินนํ้าร้อน นํ้าชา หรือนํ้าแกงทีละน้อย ๆ มักมีเสียงดังซู้ด.

ซน ๑
ก. อาการที่อยู่ไม่สุขจับโน่นฉวยนี่หรือเล่นไม่เป็นเรื่องเป็นราวทําให้เดือดร้อนเสียหาย.

ซน ๒
ก. เอาฟืนที่ไหม้ไฟบ้างแล้วซุกเข้าไปในกองไฟเรียกว่า ซนไฟ.

ซ่น
(โบ) น. ส้น, ส่วนท้ายของเท้า, ส่วนท้ายของบางสิ่งบางอย่าง เช่นซ่นปืน.

ซ้น
ก. อาการที่ข้อมือข้อเท้าเป็นต้นถูกกระแทกโดยแรงทําให้เคลื่อนเลยที่เดิมเข้าไป.

ซบ
ก. เอาหน้าฟุบแนบลงไป.

ซบเซา
ว. หงอยก๋อย, เงียบเหงา, ไม่เบิกบาน; ไม่คึกคักเช่นเดิม เช่นตลาดการค้าเดี๋ยวนี้ซบเซาไป.

ซม
ว. อาการอย่างเป็นไข้ในระยะรุนแรงถึงกับนอนจนไม่อยากลืมตา เรียกว่า นอนซม.

ซมซาน
ก. กระเสือกกระสนไปอย่างสิ้นท่าหรือสิ้นคิด, ซาน หรือ ซานซมก็ว่า. ว. งมงาย, ไม่รู้อะไร, เช่น โง่ซมซาน, ซานซม ก็ว่า.

ซรอกซรัง
[ซฺรอกซฺรัง] (แบบ) ก. ซุกซ่อน, ซ่อนเร้น, เช่น อย่าทันเห็นแม่ออกชีสู่ซรอกซรังไป. (ม. คําหลวง กุมาร), ซอกซัง ก็ว่า.

ซวด
(โบ) ก. เกินขนาด, นูนขึ้นสูงขึ้น, เช่น อันว่าสวภาพท้องบมิซวดเสมออก. (ม. คําหลวง ทศพร).

ซวดเซ
ก. เอนไป, เอียงไป, จวนล้ม, เสียหลัก, (มักใช้แก่ฐานะความเป็นอยู่)เช่น ฐานะซวดเซ.

ซวดทรง
(โบ) น. ทรวดทรง, รูปร่าง, สัณฐาน.

ซวน
ก. ถลาไปข้างหน้า เช่น เดินซวน, เอนไปจากแนว เช่น เสาซวน.

ซวนเซ
ก. เซถลาไปมา.

ซวย
(ปาก) ว. เคราะห์ร้าย, อับโชค. (จ.).

ซอ ๑
น. ตอไม้ไผ่ค่อนข้างยาวที่เหลืออยู่ที่กอ.

ซอ ๒
น. ชื่อเครื่องดนตรีพวกหนึ่งสําหรับสี ในพวกเครื่องสายหรือมโหรีมีคันชักสีให้ดัง มีหลายชนิด เช่น ซออู้ ซอด้วง, ลักษณนามว่า คัน. ก. ร้องเพลง, ขับร้อง, เช่น ขับซอยอราชเที้ยร ทุกเมือง. (ลอ).

ซอก
น. ช่องทางที่แคบ ๆ เช่น ซอกเขา ซอกหู ซอกคอ. ก. ซุก, ซุกแทรกเข้าไป, ซ่อน.

ซอกซอน
ก. ด้นดั้นไป, ชอนไชไป เช่น หนอนซอกซอนไป รากไม้ซอกซอนไป.

ซอกซัง
ก. ซุกซ่อน, ซ่อนเร้น.

ซอกแซก
ก. ดั้นด้นไปทุกซอกทุกมุมทั้ง ๆ ที่ไม่น่าจะไป เช่น ซอกแซกไป,เสาะค้นขึ้นมาถามแม้ในเรื่องที่ไม่น่าถาม เช่น ซอกแซกถาม.ว. ทุกแง่ทุกมุม เช่น ถามซอกแซก, เสาะหาสรรหามากิน เช่นกินซอกแซก, เป็นซอกเป็นตรอกมาก เช่น ทางซอกแซก.

ซอง
น. ซอกหรือช่องแคบ เช่น ซองหัวเรือท้ายเรือ เรียกว่า ซองเรือ;ซอกหรือช่องแคบที่ทําขึ้นสําหรับเอาช้างม้าวัวควายเข้าไปไว้ในที่บังคับ; เครื่องใช้ที่มีลักษณะแคบสําหรับสอดใส่สิ่งของ เช่นซองธูป ซองพลู ซองจดหมาย ซองบุหรี่, ลักษณนามเรียกว่าซอง เช่น ธูปซองหนึ่งบุหรี่ ๒ ซอง; หน่วยของปริมาณของแท่งน้ำแข็งก้อนใหญ่ แบ่งออกได้เป็น ๔ กั๊ก; เครื่องจับปลาชนิดหนึ่งรูปร่างคล้ายกระบอก แต่มีปากบานกว้าง มีงาแซงใส่ ก้นมีฝาทําด้วยไม้ไผ่เจาะรูปิด; เรียกไหชนิดหนึ่ง รูปร่างสูง ๆ ปากเล็กแคบ สําหรับใส่หัวผักกาดเค็มเป็นต้น.(รูปภาพ ซอง)

ซองขาว
น. จดหมายให้ออกจากงานโดยไม่มีความผิด; ซองบรรจุเงินสินบนหรือค่าสินจ้างเพื่อให้ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง มักจะเป็นไปในทางมิชอบ.

ซองมือ
น. ฝ่ามือที่รวมนิ้วมือ ให้ห่อเข้า,อุ้งมือ.

ซองหาง
น. ซอกโคนหาง, เครื่องคล้องโคนหางช้างม้า.

ซ่อง ๑
น. ที่มั่วสุมชุมนุมกันลับ ๆ (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น ซ่องการพนันซ่องโจร ซ่องโสเภณี. ก. ประชุม.

ซ่องสุม
ก. เกลี้ยกล่อมผู้คนให้มามั่วสุมกันเพื่อกระทําการอย่างใดอย่างหนึ่ง.

ซ่องเสพ
ก. คบหากัน เช่น ควรซ่องเสพนักปราชญ์ อย่าซ่องเสพคนพาล;ร่วมประเวณี.

ซ่อง ๒, ซ่อง ๆ
ว. เงื่อง, เซื่อง, เช่น นกยางเดินซ่อง ๆ.

ซ่อง ๒, ซ่อง ๆ
ว. เงื่อง, เซื่อง, เช่น นกยางเดินซ่อง ๆ.

ซ่องแซ่ง
ว. กระย่องกระแย่ง, กระซ่อง กระแซ่ง ก็ว่า.

ซ่อง ๓
ก. ร้องพร้อม ๆ กัน, ร้องสรรเสริญ, มักใช้ ซ้อง.

ซ้อง
ก. ร้องพร้อม ๆ กัน, ร้องสรรเสริญ, บางทีใช้ว่า ซ่อง; ระดมกัน,ทําพร้อม ๆ กัน เช่น ซ้องหัตถ์.

ซองพลู
ดู จอบ ๓.

ซองแมว
ดู ซ้องแมว.

ซ้องแมว
น. ชื่อไม้พุ่มเตี้ยชนิด Gmelina philippensis Cham. ในวงศ์ Labiataeดอกสีเหลืองออกเป็นช่อห้อย มีใบประดับสีขาวอมเขียวตลอดช่อราก ใบ และผลใช้ทํายา ผลเชื่อมกินได้, ช้องแมว ซองแมว หรือข้าวจี่ ก็เรียก.

ซอแซ
(โบ; กลอน) ว. เสียงจอแจ, ซ้อแซ้.

ซ้อแซ้
(กลอน) ว. ซอแซ, เสียงจอแจ, เช่น ผินหน้าปรับทุกข์กันซ้อแซ้.(สังข์ทอง).

ซอน
ก. ชอนไป, เสียด, ซุก.

ซ่อน ๑
ก. แอบ, แอบแฝง, ปิดบัง, หลบไว้ในที่ลับตา.

ซ่อนเงื่อน
ก. เร้นเงื่อนไว้ไม่ให้เห็น, ปิดบังข้อสําคัญไว้, ปิดบังอย่างมีเงื่อนงํา.

ซ่อนรูป
ว. มีลักษณะให้เห็นขนาดย่อมกว่าตัวจริง, ใหญ่ดูเป็นเล็ก,กินรูป ก็ว่า.

ซ่อนเร้น
ก. แอบหรือซ่อนอยู่ในที่ลับตา.

ซ่อนหา
น. การเล่นชนิดหนึ่งของเด็ก ฝ่ายหนึ่งซ่อนฝ่ายหนึ่งหา.

ซ่อน ๒
(ถิ่น) ก. ช้อน, ต้อน, ใช้เฝือกกั้นลํานํ้าเพื่อจับปลา.

ซ้อน
ก. วางทับกัน เช่น เอาจานซ้อนกัน เอาหนังสือซ้อนสมุด, เรียงแทรกเสริมกัน เช่น ฟันซ้อน มะลิซ้อน; ซํ้า ๆ กัน เช่น ถูกชก ๒ทีซ้อน เสียงปืนดัง ๓ นัดซ้อน; ว่ากันคนละทีในเชิงแข่งขัน เช่นเทศน์ซ้อน. ว. มีหรือทำอย่างเดียวกันกับที่มีหรือทำอยู่แล้วเช่น เขามีประชุมซ้อน; ลักษณะที่จอดรถหรือเรือเรียงขนานกับอีกคันหนึ่งหรือลําหนึ่งที่จอดอยู่แล้ว เรียกว่า จอดรถหรือเรือซ้อนกัน; ลักษณะที่จอดรถขวางรถที่จอดเป็นระเบียบอยู่แล้วเป็นการกีดขวางทางจราจร เรียกว่า จอดรถซ้อนคัน.

ซ้อนกล
ก. ใช้เล่ห์เหลี่ยมหรือกลอุบายที่เหนือกว่าแก้ลําฝ่ายตรงกันข้าม.

ซ้อนซับ
ก. ทับกันหลายชั้น.

ซ่อนกลิ่น
น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Polianthes tuberosa L. ในวงศ์ Agavaceaeต้นเป็นกอ ดอกสีขาวเป็นช่อตั้งขึ้น กลิ่นหอม.

ซ่อนทราย
น. (๑) ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Acanthopsis choirorhynchos ในวงศ์Cobitidae หัวแหลม ตาเล็ก มีหนวดสั้น ๔ คู่ เกล็ดเล็ก ลําตัวยาวเรียว แบนข้างเล็กน้อย สีนํ้าตาลอ่อน มีจุดดําขนาดต่าง ๆกระจายทั่วตัว พบอาศัยในแหล่งนํ้าไหลที่พื้นท้องนํ้าเป็นทรายหรือกรวดหินทั่วประเทศ, กล้วย ทราย หรือ หมู ก็เรียก. (๒) ชื่อปลาทะเลในสกุล Sillago วงศ์ Sillaginidae หัวหลิม ลําตัวยาวแบนข้างเล็กน้อย มีชุกชุมเป็นฝูง ไซ้ทรายอยู่ตามเขตนํ้าตื้นบริเวณชายฝั่ง ลําตัวสีนํ้าตาลอ่อน หลังมีสีเข้มกว่าหรือสีเทา หลายชนิดมีแต้มสีเข้มกว่าเรียงเป็นแถวอยู่ข้างลําตัวหรือพาดอยู่บนสันหลัง,เห็ดโคน ก็เรียก.

ซอม
น. เรียง (?) เช่น พลูเก้าซอม. (สุบิน).

ซ่อม
ก. ทําสิ่งที่ชํารุดให้คืนดี; แทง. น. เรียกช้างสําหรับใช้ฆ่าคนว่าช้างซ่อม เช่น ช้างพลายซ่อมตัวหนึ่ง เป็นช้างเพชฌฆาต.(พงศ. เลขา).

ซ่อมแซม
ก. แก้ไขปรับปรุงเพิ่มเติมของที่ชํารุดให้กลับคืนสู่สภาพเดิม.

ซ่อมแปลง
ก. แก้ไขดัดแปลงของที่ชํารุดให้คืนดี.

ซ้อม ๑
ก. ทําข้าวกล้องให้เป็นข้าวสาร โดยวิธีใส่ครกตํา เรียกว่า ซ้อมข้าว. ว. เรียกข้าวที่เอาเปลือกออกโดยใช้วิธีใส่ครกตำ ยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่ ว่า ข้าวซ้อม หรือ ข้าวซ้อมมือ.

ซ้อม ๒
ก. ทําทดลองเพื่อให้ชํานาญหรือให้แน่นอน เช่น ซ้อมรบซ้อมความเข้าใจ.

ซ้อมค้าง
ก. พูดทึกทักเอาราวกับเป็นจริง.

ซ้อมซัก
(โบ) ก. ซักซ้อม; (กลอน) ทุบตี เช่น ยามเมื่อเพลี่ยงพล้ำเขาก็จะช่วยกันกระหน่ำซ้ำซ้อมซัก. (ม. ร่ายยาว ทานกัณฑ์).

ซ้อมพยาน
ก. ซักซ้อมพยานว่าจะให้การต่อศาลอย่างใดจึงจะสอดคล้องต้องกันดี.

ซ้อมพวน
ก. หีบอ้อยครั้งที่ ๒.

ซ้อมใหญ่
ก. ซ้อมเต็มที่เหมือนของจริงก่อนแสดงจริง.

ซอมซ่อ
[ซอมมะ–] ว. ไม่โอ่โถง เช่น บ้านซอมซ่อ, ขะมุกขะมอม เช่นแต่งตัวซอมซ่อ.

ซอย
ก. ทําถี่ ๆ เช่น ซอยเท้า, สับถี่ ๆ เช่น ซอยมะม่วง, หั่นถี่ ๆ เช่นซอยหอม; ผ่าหรือตัดให้เป็นส่วนเล็ก ๆ เช่น ซอยไม้ระแนง. ว. เรียกทางย่อยหรือทางแยกจากทางใหญ่ เช่น ถนนซอยคลองซอย. น. ถนนหรือทางย่อยที่แยกจากทางใหญ่ เช่นซอยลาดพร้าว ๑; ลักษณนามเรียกถนนหรือทางที่แยกจากถนนใหญ่ เช่น ถนนสายนี้มีหลายซอย.

ซอยผม
ก. ตัดแต่งผมให้มีรูปทรงต่าง ๆ.

ซอยไพ่
ก. นำไพ่ทั้งสำรับมาซอยถี่ ๆ เพื่อให้ไพ่สับที่กัน.

ซอส
น. เครื่องปรุงรส มีลักษณะเหลวหรือค่อนข้างข้น ใช้จิ้มหรือปรุงอาหารเพื่อให้มีรสชาติดีขึ้น. (อ. sauce).

ซะซร้าว
[–ซ้าว] (กลอน) ว. เสียงร้องเซ็งแซ่.

ซะซ่อง
(กลอน) ว. ซ่อง, เงื่อง.

ซะซอเซีย
(กลอน) ว. เสียงนกร้องจอแจ.

ซะซิกซะแซ
(กลอน) ว. เสียงร้องไห้มีสะอื้น.

ซะซิบ
(กลอน) ว. เสียงเช่นเสียงนกเล็ก ๆ ร้อง.

ซะเซาะ
(กลอน) ก. เซาะ, ทําให้แหว่งเข้าไป, ทําให้พังเข้าไป.

ซะเซียบ
(กลอน) ว. เงียบเชียบ.

ซัก
(กฎ) ก. ทําให้สะอาดด้วยนํ้า; ไล่เลียงให้กระจ่างแจ้ง.

ซักค้าน
(กฎ) ดู ถามค้าน.

ซักซ้อม
ก. สอบให้แม่นยํา, สอบให้คล่อง, แนะกันไว้ล่วงหน้า, ซ้อมซัก ก็ว่า.

ซักไซ้
ก. ไต่ถามไล่เลียงให้ถี่ถ้วน.

ซักฟอก
ก. ชําระให้หมดมลทิน; ซักถามให้ได้ความจะแจ้ง.

ซักแห้ง
ก. ทําความสะอาดเสื้อผ้าหรือสิ่งทอต่าง ๆ ด้วยวิธีพิเศษ เช่น ใช้สารเคมีโรยบนรอยเปื้อนแล้วปัดออก หรือแช่ลงในสารละลายเคมี.

ซักส้าว
น. ชื่อการเล่นชนิดหนึ่งของเด็กโดยจับแขนดึงกันไปมา.

ซัง
น. ตอข้าวที่เกี่ยวรวงแล้ว; สิ่งที่เป็นเส้น ๆ หุ้มยวงขนุน; ฝักข้าวโพดที่เอาเมล็ดออกหมดแล้ว; ตาที่อยู่ตามมุมของกระดานดวด.

ซั้ง
น. ที่ล่อปลาให้เข้าไปอยู่ ใช้ไม้ปักตามชายฝั่งลําแม่นํ้า เป็นรูปกลมบ้างรีบ้าง ภายในสุมด้วยกิ่งไม้เพื่อล่อปลาให้เข้าอาศัย เมื่อเวลาจะจับก็เอาเฝือกหรืออวนล้อมแล้วเอาไม้ที่สุมนั้นออก, กรํ่า หรือ กลํ่า ก็ว่า.

ซังกะตาย, ซังตาย
ว. ไม่เต็มใจ, ฝืนใจ, อย่างเสียไม่ได้, (มักใช้แก่กริยาทํา).

ซังกะตาย, ซังตาย
ว. ไม่เต็มใจ, ฝืนใจ, อย่างเสียไม่ได้, (มักใช้แก่กริยาทํา).

ซัด ๑
น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Trigonella foenumgraecum L. ในวงศ์Leguminosae เมล็ดใช้ทํายาได้ และใช้ต้มชุบผ้าให้มีกลิ่นหอมเรียกว่า ลูกซัด.

ซัด ๒
ก. สาดโดยแรง เช่น ซัดทราย ซัดปูน, เหวี่ยงไปโดยแรง เช่น ซัดหอก,ทอด เช่น ซัดลูกบาศก์ ซัดเชือกบาศ, อาการที่คลื่นเหวี่ยงตัวไปมาโดยแรง เช่น คลื่นซัดฝั่ง, ป้ายความผิดไปถึงคนอื่น เช่น นายดําซัดนายขาว, รําทิ้งแขนออกไปข้างหน้า เช่น ซัดแขน; เบน เช่นพระอาทิตย์ซัดใต้ซัดเหนือ; คําค่อนว่าหมายความว่า ห่ม เช่นว่าซัดแพรสี.

ซัดข้าวสาร
ก. สาดข้าวสารในการขับไล่ผีเป็นต้น.

ซัดเซ
ก. เที่ยวไปไม่เป็นตําแหน่งแห่งที่.

ซัดทอด
ก. อ้างถึง, บ่งถึง; (กฎ) ให้การปรักปรําพาดพิงถึงบุคคลอื่น.

ซัดน้ำ
(โบ) ก. สาดนํ้าในพิธีแต่งงานบ่าวสาว.

ซัดยา
ก. ใส่ยาลงในเบ้าที่หลอมโลหะในการเล่นแร่แปรธาตุ.

ซั้น
ว. นั้น; รีบ, เร็ว, ถี่, ติด ๆ กัน.

ซับ
ก. เอาของเช่นผ้าหรือกระดาษทาบลงที่นํ้าหรือสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้นเพื่อให้แห้ง; (ถิ่น–อีสาน) ซึมซาบ, กำซาบ. น. รองในในการฝังเพชรหรือพลอยในกระเปาะแหวน; เรียกกระดาษที่ใช้ซับหมึกให้แห้งว่า กระดาษซับ; เรียกที่ที่มีน้ำซึมซาบอยู่ภายใต้ว่า ที่น้ำซับ.

ซับซ้อน
ก. ปะปนทับถมรวมกันอยู่หลายอย่างหลายเรื่อง, ยุ่งยากสับสนสะสางยาก, เช่น คดีซับซ้อน.

ซับซาบ
(ปาก) ก. ซึมซาบ.

ซับใน
น. ผ้าที่เย็บทาบอยู่ชั้นในของเครื่องแต่งกาย.

ซับพระพักตร์
(ราชา) น. ผ้าเช็ดหน้า.

ซับขนุน
ดู ใบขนุน (๑).

ซับซี่
(โบ) ก. ซุบซิบพูดจากัน, กระซิบกัน.

ซัลฟา
น. ชื่อยาประเภทหนึ่ง เป็นสารอินทรียสังเคราะห์ ประเภทอนุพันธ์ของกรดซัลฟานิลิก เช่น ซัลฟาไดอะซีน ซัลฟากัวนิดีน มีสมบัติหยุดยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย. (อ. sulpha).

ซั้ว ๑
ว. เสียงที่ไล่นกหรือไก่เป็นต้น.

ซั้ว ๒
(ถิ่น–อีสาน) น. ชื่อแกงชนิดหนึ่ง มักต้มผักหลายชนิดให้สุกก่อนแล้วจึงนำมาหั่นหรือฉีกเป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่ลงในหม้อต้มใหม่พร้อมกับเครื่องปรุงประสมปลาร้า เช่น ซั้วไก่ ซั้วกบ.

ซา ๑
น. ชื่อเรือโบราณชนิดหนึ่ง.

ซา ๒
ก. ลดน้อยถอยลงกว่าที่เป็นอยู่, บรรเทาเบาลงกว่าที่เป็นอยู่, เช่นฝนซา ไฟซา.

ซ่า ๑
น. ส้มซ่า. (ดู ส้ม ๑).

ซ่า ๒
น. ชื่อปลานํ้าจืดหลายสกุลในวงศ์ Cyprinidae มีจุดสีดําบนเกล็ดข้างตัว จนเห็นเป็นลาย ๖–๑๐ เส้น ที่โคนหางมีจุดสีดํา เช่น ขี้ขม(Osteochilus hasselti) สร้อยลูกกล้วย (Labiobarbus spilopleura).

ซ่า ๓
ว. อาการที่ปรากฏแก่ร่างกายเมื่อเวลาขนลุกหรือเป็นเหน็บเป็นต้น;เสียงดังอย่างเสียงนํ้าแตกกระจาย.

ซาก ๑
น. ร่างของคนหรือสัตว์ที่ตายจนโทรมเหลือแต่เค้า, สิ่งก่อสร้างที่ปรักหักพังแล้วเหลือแต่เค้า.

ซากดึกดำบรรพ์
น. ซากของพืชหรือสัตว์ดึกดําบรรพ์ที่ฝังอยู่เป็นเวลานานมากจนกระทั่งกลายเป็นหิน. (อ. fossil).

ซากศพ
น. ร่างของคนที่ตายแล้ว.

ซาก ๒
น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Erythrophleum succirubrum Gagnep.และชนิด E. teysmannii Craib ในวงศ์ Leguminosae ขึ้นในป่าเบญจพรรณ เนื้อแข็งและหนัก ใช้เผาถ่านได้ดี ทุกส่วนมีพิษกินตาย ชนิดแรกใบเกลี้ยง ชนิดหลังใบมีขน, อีสานเรียก ซาดหรือ พันซาด.

ซาง ๑
น. ชื่อไผ่หลายชนิดในสกุล Dendrocalamus วงศ์ Gramineae ชนิดปล้องเล็กบางยาวใช้เป็นลํากล้องเป่าลูกดอก หรือลูกดินเหนียวปั้นกลมเป็นต้น เรียกว่า ไม้ซาง.

ซาง ๒
น. ชื่อโรคชนิดหนึ่ง ตามตําราแพทย์แผนโบราณว่าเป็นแก่เด็กเล็กมีลักษณะเกิดเป็นเม็ดขึ้นในปากในคอ ลิ้นเป็นฝ้า มีอาการ เช่นไม่กินนม ไม่กินข้าว ปวดหัวตัวร้อน มีชื่อต่าง ๆ เช่น ซางเพลิงซางนํ้า ซางขโมย ซางโจร ซางโค.

ซาง ๓, ซ่าง ๑
(ถิ่น) น. บ่อนํ้า.

ซาง ๓, ซ่าง ๑
(ถิ่น) น. บ่อนํ้า.

ซ่าง ๒
น. สิ่งปลูกสร้างชั่วคราวอย่างปะรำ มียกพื้นอยู่ข้างใน สำหรับพระสงฆ์นั่งสวดพระอภิธรรม ตั้งอยู่ ๔ มุมเมรุ, คดซ่าง คดสร้างสร้าง ส้าง หรือ สำซ่าง ก็ว่า.

ซาด
(ถิ่น–อีสาน) น. ต้นซาก. (ดู ซาก ๒).

ซาน
ก. กระเสือกกระสนไปอย่างสิ้นท่าหรือสิ้นคิด, ซมซาน หรือซานซม ก็ว่า.

ซานซม
ก. กระเสือกกระสนไปอย่างสิ้นท่าหรือสิ้นคิด, ซาน หรือ ซมซานก็ว่า. ว. งมงาย, ไม่รู้อะไร, เช่น โง่ซานซม, ซมซาน ก็ว่า.

ซ่าน
ก. แล่นกระจายไปทั่วตัวอย่างพิษซ่านเสียวซ่าน.

ซ่านเซ็น
ก. กระจัดกระจาย, มักใช้เข้าคู่กับคำ แตกฉาน เป็น แตกฉานซ่านเซ็น.

ซาบซ่าน
ก. แล่นไปทั่วร่างกาย เช่น ปีติซาบซ่าน.

ซาบซึ้ง
ว. อาการที่รู้สึกจับใจอย่างลึกซึ้ง, อาการที่รู้สึกปีติปลาบปลื้ม.

ซ่าโบะ
น. ผ้าห่ม. (ช.).

ซาแมเรียม
น. ธาตุลําดับที่ ๖๒ สัญลักษณ์ Sm เป็นโลหะหายาก ลักษณะเป็นของแข็ง หลอมละลายที่ ๑๐๗๒ํซ. (อ. samarium).

ซ้าย
ว. ตรงข้ามกับ ขวา, ถ้าหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ด้านทิศเหนือเรียกว่า ด้านซ้ายมือ ด้านทิศใต้ เรียกว่า ด้านขวามือ, ถ้าหันหลังไปทางต้นนํ้าหรือยอดนํ้า ด้านซ้ายมือ เรียกว่า ฝั่งซ้าย ด้านขวามือเรียกว่า ฝั่งขวา; (การเมือง) เรียกกลุ่มที่มีอุดมคติทางการเมืองการเศรษฐกิจ เป็นต้น ที่นิยมการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและรุนแรงว่า ฝ่ายซ้าย, โดยทั่วไปใช้หมายถึงกลุ่มที่นิยมลัทธิสังคมนิยมและคอมมิวนิสต์.

ซาลาเปา
น. ชื่อขนมชนิดหนึ่งของจีน ทําด้วยแป้งสาลีปั้นเป็นลูกกลมข้างในใส่ไส้ มีทั้งไส้หวานและไส้เค็ม. (จ.).

ซาว ๑
ก. เอาข้าวสารล้างนํ้าด้วยวิธีใช้มือคนให้ทั่วเพื่อให้สะอาดก่อนหุงต้ม เรียกว่า ซาวข้าว, โดยปริยายหมายถึงล้างสิ่งอื่นด้วยวิธีเช่นนั้น.

ซาวเสียง
ก. ลองพูดหรือทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อฟังความคิดเห็นจากผู้อื่นหรือคนจำนวนมาก, หยั่งเสียง ก็ว่า.

ซาว ๒
(ถิ่น–พายัพ) ว. ยี่สิบ.

ซาวน้ำ
น. เครื่องกินกับขนมจีนปนกันหลายสิ่ง มีกุ้งแห้งป่น กระเทียมซอยสับปะรด หรือส้มต่าง ๆ เป็นต้น มักกินกับแจงลอน เรียกว่า ขนมจีนซาวนํ้า.

ซาหริ่ม, ซ่าหริ่ม
น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยแป้งถั่วเขียว ลักษณะคล้ายลอดช่องแต่ตัวเล็กและยาวกว่า กินกับนํ้ากะทิผสมนํ้าเชื่อม.

ซาหริ่ม, ซ่าหริ่ม
น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยแป้งถั่วเขียว ลักษณะคล้ายลอดช่องแต่ตัวเล็กและยาวกว่า กินกับนํ้ากะทิผสมนํ้าเชื่อม.

ซำ
(ถิ่น–อีสาน) น. ที่น้ำซับ, ซับ.

ซ้ำ
ว. มีหรือทําอย่างเดียวกันอีกครั้งหนึ่งหรือหลาย ๆ ครั้ง เช่นพูดซํ้า ตีซํ้า.

ซ้ำซ้อน
น. งานที่ควรทําในหน่วยงานเดียว แต่กลับทําในหลายหน่วยงานเข้าลักษณะงานซ้อนงาน เรียกว่า งานซํ้าซ้อน.

ซ้ำซาก
ว. ทําแล้วทําอีกอย่างเดียวกันรํ่าไป, จําเจ.

ซ้ำเติม
ก. เพิ่มเติมให้หนักหรือให้มากขึ้น.

ซ้ำร้าย
ว. ร้ายขึ้นไปอีก.

ซ้ำสาม
น. คําว่าคนตํ่าช้าไม่มีตระกูลดี.

ซิ, ซี
คําประกอบท้ายคําอื่นเพื่อเสริมข้อความให้เด่น ให้ชัด หรือให้สละสลวยเป็นต้น, โดยมากใช้กับกริยาเป็นเชิงบังคับ เชิงชวนหรือรับคำเป็นต้น เช่น ไปซิ มาซิ หรือ ไปซี มาซี, สิ ก็ว่า.

ซิ, ซี
คําประกอบท้ายคําอื่นเพื่อเสริมข้อความให้เด่น ให้ชัด หรือให้สละสลวยเป็นต้น, โดยมากใช้กับกริยาเป็นเชิงบังคับ เชิงชวนหรือรับคำเป็นต้น เช่น ไปซิ มาซิ หรือ ไปซี มาซี, สิ ก็ว่า.

ซิก ๑, ซิก ๆ
ว. เรียกอาการที่เหงื่อไหลซึมออกมาตามตัวว่า เหงื่อไหลซิก;เรียกอาการที่ร้องไห้ค่อย ๆ ว่า ร้องไห้ซิก ๆ, กระซิก ๆ ก็ว่า.

ซิก ๑, ซิก ๆ
ว. เรียกอาการที่เหงื่อไหลซึมออกมาตามตัวว่า เหงื่อไหลซิก;เรียกอาการที่ร้องไห้ค่อย ๆ ว่า ร้องไห้ซิก ๆ, กระซิก ๆ ก็ว่า.

ซิก ๒, ซิกข์
น. ชื่อศาสนาหนึ่งในอินเดีย มีศาสดาชื่อ คุรุนานัก; ชื่อชาวอินเดียพวกหนึ่งที่นับถือศาสนาซิกข์ส่วนมากอยู่ในแคว้นปัญจาปประเทศอินเดีย, สิกข์ หรือ สิข ก็ว่า.

ซิก ๒, ซิกข์
น. ชื่อศาสนาหนึ่งในอินเดีย มีศาสดาชื่อ คุรุนานัก; ชื่อชาวอินเดียพวกหนึ่งที่นับถือศาสนาซิกข์ส่วนมากอยู่ในแคว้นปัญจาปประเทศอินเดีย, สิกข์ หรือ สิข ก็ว่า.

ซิก ๓
ดู จามจุรี ๒.

ซิกซี้
ก. หัวเราะเย้าหยอกกัน, ระริก, กระซิกกระซี้ ก็ว่า.

ซิกแซ็ก
ว. คดไปคดมา, เลี้ยวไปเลี้ยวมา, เฉียงไปเฉียงมา, สลับฟันปลา;ลดเลี้ยวสลับซับซ้อน. น. เรียกกรรไตรตัดผ้าให้มีรูปดังกล่าวว่ากรรไตรซิกแซ็ก, เรียกการเย็บผ้าด้วยด้ายให้มีรูปดังกล่าวว่าการเย็บซิกแซ็ก, เรียกจักรเย็บผ้าที่สามารถใช้เย็บซิกแซ็กว่าจักรเย็บผ้าแบบซิกแซ็ก. (อ. zigzag).

ซิการ์
น. ยาสูบซึ่งมวนด้วยใบยาสูบ มีขนาดโตกว่าบุหรี่ ปลาย ๒ ข้างเรียว.(อ. cigar).

ซิงโคนา
น. ชื่อไม้ต้นหลายชนิดในสกุล Cinchona วงศ์ Rubiaceae เปลือกมีควินินใช้เป็นยาแก้ไข้จับสั่น.

ซิ่น
น. ผ้าถุงอย่างหนึ่งที่ผู้หญิงนุ่ง.

ซินนามิก
น. กรดอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีสูตร C6H5CH : CHCOOH เป็นของแข็งลักษณะเป็นผลึก ไม่มีสี ละลายนํ้าได้บ้างเล็กน้อย มีปรากฏในธรรมชาติทั้งในภาวะอิสระ และในภาวะรวมตัวเป็นสารประกอบกับสารอื่น มี ๒ ชนิด ชนิดหนึ่งหลอมละลายที่ ๔๒?ซ. อีกชนิดหนึ่งหลอมละลายที่ ๑๓๓?ซ. โดยทั่วไปหมายถึงชนิดหลัง ใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมเครื่องหอม. (อ. cinnamic acid).

ซินแส
น. หมอ, ครู, จีนแส ก็ว่า. (จ.).

ซิบ, ซิบ ๆ
ว. อาการที่เลือดไหลออกน้อย ๆ.

ซิบ, ซิบ ๆ
ว. อาการที่เลือดไหลออกน้อย ๆ.

ซิบซับ
ก. พูดซุบซิบ, พูดกระซิบ.

ซิป
น. เครื่องรูดปิดให้ริมผ้าหรือวัสดุ ๒ ชิ้นประสานกัน ประกอบด้วยฟันเล็ก ๆ ๒ แถว มีที่จับเพื่อรูดให้ฟันประกบกันหรือแยกออกจากกันได้. (อ. zipper, zip—fastener).

ซิฟิลิส
น. กามโรคชนิดหนึ่ง เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ Treponema pallidumติดต่อโดยการสัมผัสหรือร่วมประเวณีกับผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้.(อ. syphilis).

ซิลิคอน
น. ธาตุลําดับที่ ๑๔ สัญลักษณ์ Si เป็นอโลหะ ลักษณะเป็นของแข็งหลอมละลายที่ ๑๔๑๐บซ. เปลือกโลกประกอบด้วยธาตุนี้ประมาณร้อยละ ๒๕. (อ. silicon).

ซิว
น. ชื่อปลานํ้าจืดหลายสกุลในวงศ์ Cyprinidae ส่วนใหญ่มีขนาดเล็กปากเล็กเชิดขึ้น ตาโต เกล็ดโต อาศัยใกล้ผิวนํ้า ที่รู้จักกันทั่วไปและพบทั่วประเทศ ได้แก่ ซิวหนวดยาว (Esomus metallicus) ซิวอ้าวอ้ายอ้าว อ้าว หรือ ซิวควาย ในสกุล Luciosoma, ซิวใบไผ่ ในสกุลDanio, ซิวหัวตะกั่ว ในสกุล Chela และ ซิว ในสกุล Rasbora;เรียกหางปลาที่มีลักษณะตีบเหมือนปลาซิวว่า หางปลาซิว; เรียกคนที่ใจเสาะ ไม่สู้หรือไม่อดทนว่า ใจปลาซิว.

ซี่
น. คําเรียกของเล็ก ๆ ยาว ๆ ที่เรียงกันเป็นแถวเป็นแนวอย่างฟันหรือลูกกรง, ลักษณนามเรียกของเช่นนั้น เช่น ฟันซี่หนึ่ง ฟัน ๒ ซี่.

ซี่โครง
น. กระดูกโครงอกที่เรียงเป็นซี่ ๆ.

ซีก
น. ส่วนที่ผ่าครึ่ง, ส่วนของสิ่งบางอย่างเช่นไม้ไผ่หรือแตงโมที่ผ่าออกโดยปรกติตามยาว, โดยปริยายหมายความว่า ด้าน, ส่วน,เช่น ร่างกายตายไปซีกหนึ่ง ปลาทูซีกนี้; ลักษณนามเรียกส่วนที่แยกออกนั้น เช่น มะม่วงซีกหนึ่ง แตงโม ๒ ซีก; ใช้สําหรับมาตราเงินโบราณเท่ากับ (เศษ ๑ ส่วน ๒) ของเฟื้อง.

ซีกเดียว
ดู ตาเดียว.

ซี้ซอน
(กลอน) ว. ซอกซอน, ลี้ลับ.

ซีเซียม
น. ธาตุลําดับที่ ๕๕ สัญลักษณ์ Cs เป็นโลหะสีเงิน ไวต่อปฏิกิริยาเคมีมาก หลอมละลายที่ ๒๘.๗?ซ. (อ. caesium, cesium).

ซีด
ว. ไม่สดใสเพราะสีจางไป เช่น รูปนี้สีซีด หน้าซีด, ขาวอย่างไม่มีนํ้านวล เรียกว่า ขาวซีด.

ซีดเซียว
ว. ไม่แจ่มใส, ไม่สดชื่น; ไม่มีเลือดฝาด.

ซี้ด
ว. เสียงอย่างเสียงสูดปากเช่นกินอาหารเผ็ดเป็นต้น.

ซีนอน
น. ธาตุลําดับที่ ๕๔ สัญลักษณ์ Xe เป็นแก๊สเฉื่อย มีปรากฏเพียง๐.๐๐๖ ใน ๑ ล้านส่วนในบรรยากาศ. (อ. xenon).

ซีป่าย
น. ชื่อทหารกองหนึ่ง ในรัชกาลที่ ๔ เอาแบบมาจากทหารซีปอย.

ซีเมนต์
น. วัสดุใช้ในการก่อสร้างชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็นผง เมื่อผสมคลุกกับนํ้าแล้วทิ้งไว้จะเกิดปฏิกิริยาเคมีเป็นผลให้เกิดการก่อตัวและแข็งตัวได้ องค์ประกอบเคมีที่สําคัญของซีเมนต์ คือ แคลเซียมซิลิเกตแคลเซียมอะลูมิเนต และแคลเซียมอะลูมิโนเฟอร์ไรต์ ใช้ประโยชน์เพื่อทําคอนกรีต ปูนฉาบ หรือ ปูนก่อเป็นต้น เรียกว่า ปูนซีเมนต์.(อ. cement).

ซีเรียม
น. ธาตุลําดับที่ ๕๘ สัญลักษณ์ Ce เป็นโลหะสีเทา เนื้ออ่อนหลอมละลายที่ ๘๐๔?ซ. (อ. cerium).

ซีลีเนียม
น. ธาตุลําดับที่ ๓๔ สัญลักษณ์ Se เป็นอโลหะ มีสมบัติทางเคมีคล้ายกับธาตุกํามะถัน ลักษณะเป็นของแข็ง หลอมละลายที่ ๒๑๗?ซ.ใช้ประโยชน์ทําเซลล์ไฟฟ้าชนิดที่ใช้พลังงานแสง. (อ. selenium).

ซีอิ๊ว, ซี่อิ้ว
น. เครื่องปรุงรสอย่างน้ำปลา ทำด้วยถั่วเหลือง, น้ำปลาถั่วเหลืองก็เรียก, อย่างใสเรียกว่า ซีอิ๊วขาว, อย่างข้นเรียกว่า ซีอิ๊วดำ, ถ้าใส่น้ำตาลทรายแดง เรียกว่า ซีอิ๊วหวาน. (จ.).

ซีอิ๊ว, ซี่อิ้ว
น. เครื่องปรุงรสอย่างน้ำปลา ทำด้วยถั่วเหลือง, น้ำปลาถั่วเหลืองก็เรียก, อย่างใสเรียกว่า ซีอิ๊วขาว, อย่างข้นเรียกว่า ซีอิ๊วดำ, ถ้าใส่น้ำตาลทรายแดง เรียกว่า ซีอิ๊วหวาน. (จ.).

ซึก ๑
ดู จามจุรี ๒.

ซึก ๒
ว. แทรกอยู่, ซึ้งเข้าไป.

ซึง
น. เครื่องดนตรีพื้นเมืองของไทยภาคเหนือ รูปร่างคล้ายกระจับปี่ตัวเป็นโพรง รูปกลมแบน เจาะรูระบายอากาศตรงกลาง มีคันต่อจากตัวซึงขึ้นไปยาวประมาณ ๖๐ เซนติเมตร มีสาย ๔ สาย.

ซึ่ง
ส. คําใช้แทนนามหรือข้อความที่อยู่ข้างหน้า เช่น บ้านของเขาอยู่ในป่าซึ่งห่างจากชุมชน. บ. คําสําหรับนําหน้านามที่เป็นผู้ถูกกระทํา เช่น รักษาไว้ซึ่งความยุติธรรม.

ซึ่งหน้า, ซึ่ง ๆ หน้า
ว. ต่อหน้า เช่น กระทําความผิดซึ่งหน้า.

ซึ่งหน้า, ซึ่ง ๆ หน้า
ว. ต่อหน้า เช่น กระทําความผิดซึ่งหน้า.

ซึ้ง ๑
น. ภาชนะสำหรับนึ่งของ ทำด้วยโลหะมีลักษณะกลมคล้ายหม้อซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ๒–๓ ชั้น ชั้นล่างใส่น้ำสำหรับต้มให้ความร้อนชั้นที่ซ้อนที่ก้นเจาะเป็นรู ๆ เพื่อให้ไอน้ำร้อนผ่านให้ของในชั้นที่ซ้อนสุก มีฝาครอบคล้ายฝาชี, ลังถึง ก็ว่า. (จ. เล่งซึ้ง).

ซึ้ง ๒
ว. ลึกมากจนยากที่จะหยั่งรู้ได้ เช่น ปัญหาลึกซึ้ง คิดลึกซึ้ง; รู้สึกเอิบอาบซาบซ่านแผ่ไปทั่วร่างกายและจิตใจ เช่น ภาพนี้มองดูซึ้งฟังเขาพูดแล้วรู้สึกซึ้งมาก.

ซึม
ก. กิริยาของนํ้าหรือของเหลวที่ไหลไปตามรูเล็ก ๆ อย่างช้า ๆ เช่นเหงื่อซึม นํ้าซึม, โดยปริยายหมายถึงกิริยาที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่นยางรถซึม. ว. เหงาหงอยไม่ค่อยพูดจา, ไม่เบิกบาน, เช่น นั่งซึม.

ซึมกะทือ
(ปาก) ว. ซึมเซา ง่วงเหงา หรือเกียจคร้าน.

ซึมซาบ
ก. เอิบอาบเข้าไปทั่วถึง.

ซึมเซา
ว. มีลักษณะเหงาหงอยง่วงซึมไม่กระปรี้กระเปร่า เช่น วันนี้รู้สึกซึมเซาไม่อยากทำงานเลย.

ซึมทราบ
ก. รู้ละเอียด.

ซึมเศร้า
ว. อาการที่รู้สึกเศร้าหมอง ว้าเหว่ ล้มเหลวหรือสิ้นหวัง, เศร้าซึมก็ว่า; (จิตเวช) อาการที่มีอารมณ์เศร้า หดหู่ ว้าเหว่ ซึม มีความรู้สึกท้อถอย ล้มเหลว สิ้นหวัง เป็นต้น.

ซื่อ, ซื่อ ๆ
ว. ตรง เช่น คนซื่อ, ไม่มีเล่ห์เหลี่ยม เช่น พูดซื่อ ๆ, ไม่คดโกง เช่นหน้าซื่อ; นิ่งเฉยอยู่ไม่กระดุกกระดิกเหมือนสิ่งไม่มีชีวิต เช่น แข็งซื่อ,ทื่อ ก็ว่า.

ซื่อ, ซื่อ ๆ
ว. ตรง เช่น คนซื่อ, ไม่มีเล่ห์เหลี่ยม เช่น พูดซื่อ ๆ, ไม่คดโกง เช่นหน้าซื่อ; นิ่งเฉยอยู่ไม่กระดุกกระดิกเหมือนสิ่งไม่มีชีวิต เช่น แข็งซื่อ,ทื่อ ก็ว่า.

ซื่อตรง
ก. ประพฤติตรงไม่เอนเอียง เช่น ซื่อตรงต่อหน้าที่, ไม่คดโกง เช่นเขาเป็นคนซื่อตรง.

ซื่อสัตย์
ก. ประพฤติตรงและจริงใจ, ไม่คิดคดทรยศ, ไม่คดโกงและไม่หลอกลวง.

ซื่อเหมือนแมวนอนหวด
(สํา) ว. ทําเป็นซื่อ.

ซื้อ
ก. เอาเงินตราแลกกับสิ่งของ.

ซื้อขาย
(กฎ) น. ชื่อสัญญาซึ่งบุคคลฝ่ายหนึ่ง เรียกว่า ผู้ขาย โอนกรรมสิทธิ์แห่งทรัพย์สินให้แก่บุคคลอีกฝ่ายหนึ่ง เรียกว่า ผู้ซื้อ และผู้ซื้อตกลงจะใช้ราคาทรัพย์สินนั้นให้แก่ผู้ขาย.

ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ, ซื้องัวหน้านา ซื้อผ้าหน้าหนาว
(สํา) ก. ซื้อของไม่คํานึงถึงกาลเวลา ย่อมได้ของแพง, ทําอะไรไม่เหมาะกับกาลเวลา ย่อมได้รับความเดือดร้อน.

ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ, ซื้องัวหน้านา ซื้อผ้าหน้าหนาว
(สํา) ก. ซื้อของไม่คํานึงถึงกาลเวลา ย่อมได้ของแพง, ทําอะไรไม่เหมาะกับกาลเวลา ย่อมได้รับความเดือดร้อน.

ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ, ซื้องัวหน้านา ซื้อผ้าหน้าหนาว
(สํา) ก. ซื้อของไม่คํานึงถึงกาลเวลา ย่อมได้ของแพง, ทําอะไรไม่เหมาะกับกาลเวลา ย่อมได้รับความเดือดร้อน.

ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ, ซื้องัวหน้านา ซื้อผ้าหน้าหนาว
(สํา) ก. ซื้อของไม่คํานึงถึงกาลเวลา ย่อมได้ของแพง, ทําอะไรไม่เหมาะกับกาลเวลา ย่อมได้รับความเดือดร้อน.

ซื้อรำคาญ
ก. เสียเงินตราหรือสิ่งของเป็นต้นเพื่อตัดความรําคาญ.

ซื้อรู้
ก. เสียเงินตราหรือสิ่งของเป็นต้นโดยถูกลวง แต่ได้เป็นความรู้ไว้.

ซื้อหน้า
ก. เสนอหน้า, สําแดงตัวออกมาให้เห็น, เช่น ครั้นตอบพี่มึงถึงแต้มอีแสนแนมซื้อหน้าเข้ามาสู้. (ไกรทอง); กู้หน้า เช่น ยอมเสียเงินเพื่อซื้อหน้า.

ซุก
ก. หมกซ่อนหรือยัดแทรกไว้ในที่มิดชิดเช่นตามซอกตามมุม.

ซุกซ่อน
ก. ซ่อนไว้ในที่มิดชิดหรือที่ลี้ลับ.

ซุกซิก
ว. มีลักษณะแคบ ๆ เป็นซอกเล็กซอกน้อยน่ารําคาญ.

ซุกซน
ว. ซนนอกลู่นอกทาง, ซอกแซกเล่น.

ซุง ๑
น. ต้นไม้ขนาดใหญ่ที่ตัดเป็นท่อน ๆ ก่อนแปรรูป.

ซุง ๒
น. เชือกที่ใช้ปลายทั้ง ๒ ผูกกับอกว่าวห่างกันพอสมควรสําหรับต่อกับสายป่าน เพื่อให้ว่าวต้านลมได้ตรงตัว, สายซุง ก็เรียก.

ซุน
ก. ซวนไปข้างหน้า เช่น เดินหัวซุน, โดยปริยายหมายถึงกิริยาที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่นพูดว่า ใช้เสียหัวซุน ก็คือ ใช้เสียจนโงหัวไม่ขึ้นหรือใช้เสียจนไม่มีเวลาว่าง.

ซุบ
(ถิ่น–อีสาน) น. ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง จําพวกยําเรียกชื่อตามสิ่งของที่นํามาประกอบเป็นหลัก เช่น ซุบหน่อไม้ ซุบเห็ด.

ซุบซิบ
ก. พูดกันเบา ๆ ไม่ต้องการให้คนอื่นได้ยิน, กระซุบกระซิบ ก็ว่า.

ซุบซู่
ว. มีอาการหดห่อตัวอย่างคนเป็นไข้.

ซุป
น. อาหารนํ้าชนิดหนึ่ง ต้มด้วยเนื้อสัตว์หรือผัก เป็นต้น. (อ. soup).

ซุ่ม
ก. ซ่อน, แอบซ่อนคอยทีอยู่.

ซุ่มคม
ก. ซ่อนความฉลาดไว้, ไม่อวดดี.

ซุ้ม ๑
น. สิ่งที่เป็นพุ่มโดยมากปกคลุมด้วยต้นไม้หรือเถาวัลย์ มีทางลอดได้เช่น ในป่าเถาวัลย์ขึ้นเป็นซุ้มเองตามธรรมชาติ, ต้นไม้ซึ่งขึ้นปกคลุมสิ่งที่ก่อสร้างเพื่อรองรับ มีทางลอดได้ เช่น ปลูกกระดังงาเป็นซุ้ม,ซุ้มไม้ ก็เรียก.

ซุ้ม ๒
น. สิ่งที่สร้างขึ้นในการรับเสด็จเป็นต้น มีรูปลักษณะอย่างซุ้มไม้,ที่อยู่หรือที่พักซึ่งทําขึ้นใช้กันแดดกันฝนชั่วคราว ส่วนบนมักโค้งเช่น ซุ้มดอกเห็ด, สิ่งที่ทําขึ้นสําหรับเป็นเครื่องประดับส่วนบนของประตูหน้าต่างพระที่นั่ง โบสถ์ วิหาร เป็นต้น มีรูปต่าง ๆ กัน เช่นมีรูปคล้ายหน้าจั่ว เรียกว่า ซุ้มบันแถลง ซุ้มหน้านาง หรือ ซุ้มรังไก่.

ซุ้มคูหา
น. ซุ้มรอบพระปรางค์และพระเจดีย์สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป.

ซุ้มจระนำ
น. ชื่อซุ้มท้ายวิหารหรือท้ายโบสถ์ เป็นช่องตัน มักเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูป.

ซุ้ม ๓
น. ทำนองเพลงสำเนียงลาว ประดิษฐ์ขึ้นสำหรับบรรเลงต่อท้ายเพลงเดี่ยวลาวแพนโดยเฉพาะเรียกว่า ออกซุ้ม.

ซุ้มกระต่าย
น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Blinkworthia lycioides Choisy ในวงศ์Convolvulaceae ดอกรูประฆัง สีนวล, มุ้งกระต่าย ก็เรียก.

ซุ่มซ่าม
ว. กิริยาที่กระทำไปโดยไม่ใช้ความระมัดระวังหรือไม่ถูกกาลเทศะเช่น เดินซุ่มซ่ามชนสิ่งของจนเสียหาย ซุ่มซ่ามเข้าไปในสถานที่ที่ไม่ควรจะเข้าไป.

ซุมแซว
(โบ) ว. เซ็งแซ่, จอแจ.

ซุ่มเสียง
(โบ) น. สุ้มเสียง เช่น จึงตั้งนะโม ซุ่มเสียงใหญ่โต. (ประถม ก กา).

ซุย ๑
น. มีดชนิดหนึ่ง รูปเรียวแหลม.

ซุย ๒
ว. ร่วนในลักษณะอย่างดินที่ยุ่ยไม่เกาะกันแน่นเหนียว เรียกว่าดินซุย, เรียกเนื้อเผือกหรือมันที่มีลักษณะเช่นนั้นว่า เนื้อซุย.

ซู่ ๑
ว. อาการที่ปรากฏแก่ร่างกายเมื่อเวลาขนลุกเป็นต้น.

ซู่ ๒, ซู่ ๆ
ว. เสียงดังอย่างเสียงฝนตกมาก ๆ แต่ตกไม่นาน.

ซู่ ๒, ซู่ ๆ
ว. เสียงดังอย่างเสียงฝนตกมาก ๆ แต่ตกไม่นาน.

ซู่ซ่า
ว. ที่โจษกันเซ็งแซ่อยู่พักหนึ่ง เช่น ข่าวซู่ซ่า.

ซู่ ๓
(กลอน) ก. ลากไป, คร่าไป.

ซู่กั้นรั้วไซมาน
(โบ) น. กั้นซู่, กั้นซู่รั้วไซมาน ก็เรียก.

ซูโครส
[–โคฺร้ด] (วิทยา) น. นํ้าตาลชนิดหนึ่งประเภทไดแซ็กคาไรด์ ลักษณะเป็นของแข็งสีขาว หลอมละลายที่ ๑๘๐บซ. องค์ประกอบเป็นโมเลกุลของกลูโคสเชื่อมกับโมเลกุลของฟรักโทส มีรสหวานจัด มักทําจากต้นอ้อย, สามัญเรียกว่า นํ้าตาลทราย. (อ. sucrose).

ซูด, ซูดซาด
ว. เสียงอย่างเสียงคนกระทําเมื่อเวลากินของเผ็ด.

ซูด, ซูดซาด
ว. เสียงอย่างเสียงคนกระทําเมื่อเวลากินของเผ็ด.

ซู้ด
ว. เสียงอย่างคนซดนํ้าร้อน นํ้าชา หรือนํ้าแกงทีละน้อย ๆ.

ซูบ
ว. ผอมลง, ซีดไป, เซียวไป.