บทเรียนที่ 45: วิทยาศาสตร์ เรื่อง ดวงดาว ประถม 1

ดวงดาว คือ วัตถุบนท้องฟ้าที่ส่องแสงสว่าง ระยิบระยับบนท้องฟ้า ในเวลากลางคืน   ในเวลากลางวันเรามองไม่เห็นดวงดาว เพราะว่า แสงจากดวงอาทิตย์ สว่างจ้ากว่าแสงของดวงดาวอื่นๆ

ในยามค่ำคืนที่ท้องฟ้าปลอดโปร่งและไม่มีเมฆ นอกจากมองเห็นดวงจันทร์แล้ว เรายังมองเห็นดวงไฟดวงเล็กๆ บางดวงมีแสงระยิบระยับบางดวงมีแสงนิ่ง เราเรียกดวงไฟดวงเล็ก ๆ นี้ว่า ดวงดาว

ประเภทและลักษณะของดวงดาว 
ดวงดาวต่าง ๆ ที่เรารู้จัก แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกัน ดังนั้น

1. ดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง หรือดาวฤกษ์ เราจะเห็นแสงงระยิบระยับ และกะพริบตลอดเวลา เช่น ดวงอาทิตย์ ดาวเหนือ
2. ดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง หรือดาวเคราะห์ จะไม่มีแสงระยิบระยับ มองเห็นแสงคงที่ไม่กะพริบ เช่น ดวงจันทร์ ดาวศุกร์

ในเวลากลางคืนที่มองไม่เห็นดวงจันทร์ แสงสว่างใสท้องฟ้ามีน้อย เราจะมองเห็นดวงดาวจำนวนมากมายอย่างชัดเจน แต่ถ้าในคืนที่มองเห็นดวงจันทร์เต็มดวงท้องฟ้าจะสว่างมาก แสงดวงจันทร์จะบดบังแสงของดวงดาวไว้ ทำให้เรามองดวงดาวไม่มากนัก

การทดลอง เรื่อง ดวงดาวหายไปไหน มีอุปกรณ์ ดังนี้

1. ซองจดหมายสีขาว 1 ซอง
2. ประดาษแข็งขนาดเล็กกว่าซองจดหมาย
3. ที่เจาะกระดาษ หรือไม้เสียบลูกชิ้น
4. ไฟฉาย

วิธีทำการทดลอง ดังนี้

1. เจาะรูกระดาษแข็ง  10 รู 
2. นำกระดาษแข็งไปใส่ในซองจดหมาย
3. นำไฟฉายไปส่องที่บริเวณหน้าซองจดหมาย
4. นำไฟฉายไปส่องที่บริเวณหน้าหน้าซองจดหมาย

ผลการทดลอง คือ

1. เมื่อส่องไฟฉาย บริเวณด้านหน้าของซองจดหมาย จะเห็นเพียงแสงสว่างของไฟฉาย
2. เมื่อส่องไฟฉาย บริเวณด้านหลังของซองจดหมายจะเห็นแสงของไฟฉายบางส่วนลอดผ่านรูเล็กๆ

สรุปผลการทดลอง 

1. เมื่อส่องไฟฉาย บริเวณด้านหน้าของซองจดหมาย จะเห็นเพียงแสงสว่างของไฟฉาย เปรียบเหมือนกับ แสงของดวงอาทิตย์ที่ส่องมายังโลกของเราในเวลากลางวันทำให้มองไม่เห็นดวงดาว
2. เมื่อส่องไฟฉาย บริเวณด้านหลังของซองจดหมายจะเห็นแสงของไฟฉายบางส่วนลอดผ่านรูเล็กๆ เปรียบเหมือนเวลากลางคืนที่ไม่มีแสงจากดวงอาทิตย์มากลบ

ลักษณะของดวงดาว ที่พอสังเกตุได้

1. ดวงดาว มีลักษณะเป็นทรงกลมขนาดใหญ่ แต่ที่เรามองเห็นเป็น 5 แฉก ก็เพราะว่า ดวงดาวอยู่ไกลจากโลกมาก
2. ดวงดาวบนท้องฟ้ามีหลายขนาด  และหลายประเภท  

ในที่นี้จะบอกถึงดวงดาว มี  2 ประเภท คือ
1. ดาวฤกษ์ ดาวฤกษ์มีแสงสว่างในตัวเอง จะเห็นเป็นแสงกระพริบไปมา

• ดาวฤกษ์ ที่อยู่ประจำที่  ได้แก่  ดาวเหนือ  เป็นดาวฤกษ์ที่สว่าง และเห็นได้ชัด ใช้บอกทิศเหนือ 
• ดาวฤกษ์ที่อยู่กันเป็นกลุ่ม  ได้แก่  กลุ่มดาวลูกไก่   กลุ่มดาวไถ  กลุ่มดาวจระเข้  
• ดาวฤกษ์  ที่มองเห็นได้ชัดมากในเวลากลางวัน และมีขนาดใหญ่มาก คือ ดวงอาทิตย์ 

2. ดาวเคราะห์  คือ ดวงดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง จะเห็นเป็นสีนวล ไม่กระพริบ ดวงจันทร์ เป็นดาวเคราะห์ที่เราเห็นได้ชัดในเวลากลางคืน และอยู่ใกล้โลกของเรามากที่สุด

โลก  โลกของเรา คือ ดาวเคราะห์ดวงหนึ่ง เพราะไม่มีแสงสว่างในตัวเองและต้องอาศัยแสงสว่างจากดวงอาทิตย์  เหมือนดาวเคราะห์ดวงอื่นๆ