บทเรียนที่ 1: รู้จักอักษรภาษาจีนกลาง พยัญชนะ สระ และวรรณยุกต์

พยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ และ การอ่านตัวสะกด (พินอิน (拼音)) ในภาษาจีน
ในการเริ่มต้นศึกษา ควรอ่านท่องเสียงให้ได้แม่นยำในระบบใดระบบหนึ่งก่อนก็ได้ เช่น

แบบจู้อิน (Zhuyin) เป็นแบบดั้งเดิมของจีนที่ใช้กันมาช้านาน เป็นที่นิยมใช้ในหมู่คนจีนที่ ผ่านการศึกษาในรุ่นก่อนๆ ในประเทศจีนไต้หวันเป็นต้น

แบบพินอิน (Pinyin) เป็นใหม่ที่ใช้ในระบบการศึกษาของสาธารณะประชาชนจีน และจะพบเห็นได้ในเอกสารที่ตีพิมพ์ในยุคหลังๆ และนิยมใช้ในปัจจุบัน

องค์ประกอบของพินอิน

• 声母: พยัญชนะ มี 21 ตัว 23 เสียง
• 韵母: สระ แบ่งออกเป็นสระเดี่ยว และ สระผสม ทั้งหมด 36 เสียง 1) สระเดี่ยวมี  6  เสียง และ 2)สระผสมมี  30  เสียง
• 声调: เสียงวรรณยุกต์ มี 4 เสียง และเสียงเบา(จะเรียนในบทต่อไป)

Consonants พยัญชนะในภาษาจีนมี 21 ตัวคือ 
ㄅ ㄆ ㄇ ㄈ ㄉ ㄊ ㄋ ㄌ ㄍ ㄎ ㄏ ㄐ ㄑ ㄒ ㄓ ㄔ ㄕ ㄖ ㄗ ㄘ ㄙ

b    เทียบได้เป็นตัวอักษร " ป"
p    เทียบได้เป็นตัวอักษร "พ"
m   เทียบได้เป็นตัวอักษร "ม"
f     เทียบได้เป็นตัวอักษร "ฟ"
d    เทียบได้เป็นตัวอักษร "ต"
t     เทียบได้เป็นตัวอักษร "ธ หรือ ท"
n    เทียบได้เป็นตัวอักษร "น"
l     เทียบได้เป็นตัวอักษร "ล"
g    เทียบได้เป็นตัวอักษร "ก"
k   เทียบได้เป็นตัวอักษร "ค"
h   เทียบได้เป็นตัวอักษร "ฮ"
j    เทียบได้เป็นตัวอักษร "จ"
q   เทียบได้เป็นตัวอักษร "ช"
x   เทียบได้เป็นตัวอักษร "ซ"
zh  เทียบเป็นเสียงในภาษาไทยได้ว่าเป็นเสียง "จรือ"
ch  เทียบเสียงเป็นภาษาไทยได้ว่า "ชรือ"
sh  เทียบเสียงเป็นภาษาไทยได้ว่า "ซรือ"
r    เทียบเสียงเป็นภาษาไทยได้ว่า "ยือร์"
z    เทียบเป็นเสียงในภาษาไทยได้ว่าเป็นเสียง"จือ"
c    เทียบเสียงเป็นภาษาไทยได้ว่า "ชือ"
s   เทียบเสียงเป็นภาษาไทยได้ว่า "ซือ"


Vowels สระมี 16 ตัวคือ 
ㄚ ㄛ ㄜ ㄝ ㄞ ㄟ ㄠ ㄡ ㄢ ㄣ ㄤ ㄥ ㄦ 一 ㄨ ㄩ

• สระ韵母 - สระเดี่ยว ในภาษาจีนมี  6  เสียง สัทอักษรที่แทนเสียง สระเดี่ยวมีดังนี้

a              o              e              i                u               ü
อา          โอ            เออ            อี               อู               อวี

• สระผสม สระผสมสองเสียงในภาษาจีนมี  9  เสียง

ai  ( ไอ )                                ei  ( เอย )

ao  ( อาว )                             ou ( โอว )

ia  (เอีย / อี + อา)                   ie  (เอีย / อี + เอะ)

ua ( อวา )                              uo ( อัว )

ue ( เอว์ )

• สระผสมสามเสียงในภาษาจีนมี  4  เสียง

iao (เอียว /อี+อา+โอ )          iu ( iou ) ( อิว /อี+โอ+อู )

uai ( ไอว /อู+อา+ไอ )           ui ( uei ) ( อุย /อู+เอ+อี )

• สระผสมนาสิก - สระผสมนาสิกในภาษาจีนมี  16  เสียง  ดังนี้

an ( อัน )                                   ang  ( อาง )

ong ( อง )                                  en ( เอิน )

eng ( เอิง )                                 ian ( เอียน )

in ( อิน )                                      iang ( เอียง )

ing ( อิง )                                    iong ( อี + อง )

uan ( อวน )                                un ( อุน )

uang( อวาง/อู + อาง )                ueng ( เอวิง/อู + เอิง )

uan ( อวาน )                               un ( อวุน )

Tones วรรณยุกต์ มีดังนี้ 
╴ ˊ ˇ ˋ ˙

• เสียงที่ 1             ˉ        เทียบเสียงกับวรรณยุกต์ใน  ภาษาไทย                   สามัญ
• เสียงที่ 2             /        เทียบเสียงกับวรรณยุกต์ใน  ภาษาไทย                   จัตวา
• เสียงที่ 3             ˇ        เทียบเสียงกับวรรณยุกต์ใน  ภาษาไทย                   เอก
• เสียงที่ 4             \        เทียบเสียงกับวรรณยุกต์ใน  ภาษาไทย                    โท

การถอดเสียงวรรณยุกต์ 
ระบบพินอินมีเครื่องหมายแทนเสียงวรรณยุกต์ 4 เครื่องหมายด้วยกัน ดังนี้

1. วรรณยุกต์เสียงที่หนึ่ง แทนด้วยขีดระนาบสั้น ๆ (ˉ) เทียบเท่าเสียง สามัญหรือตรี ในภาษาไทย: ā ē ī ō ū ǖ
2. วรรณยุกต์เสียงที่สอง แทนด้วยขีดสั้น ๆ เอียงขวา (ˊ) เทียบเท่าเสียง จัตวา ในภาษาไทย: á é í ó ú ǘ
3. วรรณยุกต์เสียงที่สาม แทนด้วยขีดรูปลิ่ม (ˇ) คล้ายเสียง เอก ในภาษาไทย (แต่ไม่ใช่เสียง“เอก“): ǎ ě ǐ ǒ ǔ ǚ
4. วรรณยุกต์เสียงที่สี่ แทนด้วยขีดสั้น ๆ เอียงซ้าย (ˋ) เทียบเท่าเสียง โท ในภาษาไทย: à è ì ò ù ǜ
5. วรรณยุกต์เสียงที่ห้า ไม่มีเครื่องหมาย: a e i o u ü (แต่บางครั้งเขียนจุดหน้าพยางค์นั้น ๆ เช่น ·yo เยาะ)

ในการใช้เครื่องพิมพ์ดีดหรือคอมพิวเตอร์ อาจใช้ตัวเลขแทนเครื่องหมายวรรณยุกต์ได้ (1 2 3 4 5 ตามลำดับ)